Lichtpuntjes met kerstmis

Ja, we zeggen het zo vaak: “de donkere dagen voor kerst”. Het is een staande uitdrukking. Daar kunnen we echter twee tegengestelde emoties mee uitdrukken.

Laatst sprak ik een wat wanhopige man die met waterige ogen vertelde over de dingen waarmee hij worstelde in zijn leven. Hij zag weinig lichtpuntjes meer en sloot af met: “Maar ja, het zijn dan ook de donkere dagen voor kerst, nietwaar…” waarmee hij bedoelde dat het zeker niet het meest opgewekte jaargetijde was. Althans voor hem niet. Want niet lang daarna kwam een mevrouw me vertellen wat voor sfeervolle plannen ze had met de decembermaand. “Want, ja”, zei ze samenzweerderig, “het zijn weer de donkere dagen voor kerst, nietwaar”. Voor haar stond dat synoniem aan gezelligheid, een knusse zithoek bij de open haard, kaarsjes overal en gouden engeltjes aan het plafond.

De wereld is schijnbaar zo licht of zo duister als we haar zelf ervaren. Alles hangt af van de gesteldheid van je eigen hart. Ben je een optimistisch mens, dan zie je overal licht en mogelijkheden, maar ben je wat somberder ingesteld, dan zie je vooral wat er allemaal niet goed gaat in je leven en in de grote wereld. Je voelt je bedreigd. Vaak wordt het ons zo voorgespiegeld: als je er geen gat meer in ziet, dan moet je gewoon anders gaan denken. Een knop omzetten. Hoepla, zo gebeurd.

Maar dat gaat zomaar niet! Er kan van alles in ons leven voorvallen dat je met de beste wil van de wereld niet positief kunt noemen. Dat heeft niets te maken met de manier waarop we er tegen aan kijken, maar met objectieve feiten. Bloedige aanslagen in de wereld, de mededeling van je arts dat er “niets meer aan te doen is”, een kleinkind dat een verkeersongeluk krijgt… We kunnen allemaal genoeg voorbeelden uit ons eigen leven opsommen. En wie dat niet kan, is een ongelofelijke bofkont. Het leven legt nu eenmaal dingen op onze deurmat waar we niet om vragen, maar waar we wel mee om moeten gaan.

Soms zien we inderdaad geen lichtpuntjes meer. Dat kan. En als mensen maar blijven zeggen: “Je moet lichtpuntjes zoeken en je daar aan vast houden”, terwijl je ze echt niet kunt vinden, is pijnlijk. Soms weet je niet wat je moet doen, of wat je moet zeggen. En toen las ik dit gedichtje van Toon Hermans:

Lichtpuntjes

Soms zijn ze groot
Soms zijn ze klein
Je hoeft ze niet te zoeken
Je kunt ze ook zijn

Het opende mijn ogen. We moeten het licht niet verwachten van een ander. Blijven zoeken naar iets wat er misschien niet is. Wachten tot iemand ons komt verlichten. Nee, we kunnen zelf dat lichtpuntje zijn. Da’s een stuk dichterbij. Want het komt uit ons eigen hart. Dat is ook een boodschap van kerstmis: Licht komen brengen. En niemand zegt dat het eenvoudig is, niemand mag je kwalijk nemen dat je alleen duisternis om je heen ziet. Maar als je zelf een lichtpuntje bent, dan kun je wel je weg vinden in die duisternis. En dat is een verschil van dag en nacht.

Ik wens u allemaal toe dat u zelf licht kunt geven in deze donkere dagen.